Anlatıcı Nedir?

Hikâyeyi okuyucuya aktaran “ses”tir. Anlatıcı, hikâyenin kimin gözünden anlatıldığını belirler.

Önemli Not: Anlatıcı ile yazar aynı kişi değildir! Yazar gerçek kişi, anlatıcı ise hikâyedeki hayali sestir.

Bilgi:

✔ Birinci kişi anlatımda anlatıcı olayın içindedir.
✔ Üçüncü kişi anlatım daha objektif hissettirir.
✔ Sınavlarda “ben, bana” gibi zamirleri bulun!

---

Anlatıcı Türleri

1) Birinci Kişi Ağzından Anlatım (Ben Dili)

• Anlatıcı, hikâyedeki kahramanlardan biridir.
• “Ben, bana, bizi” gibi ifadeler kullanılır.
• Okuyucuyla daha samimi bir bağ kurulur.

Örnek 1:
“Dün okuldan dönerken çok tuhaf bir şey gördüm. Kimseye anlatmadım çünkü bana inanmazlar diye korktum.”
➤ Açıklama: Anlatıcı olayı bizzat yaşayan kişi. Korkusunu doğrudan hissettiriyor.

Örnek 2:
“Bu sabah uyandığımda odamın duvarında bir not vardı. ‘Sakın dışarı çıkma!’ yazıyordu.”
➤ Açıklama: Anlatıcı, gizemli bir olayı kendi deneyimiyle aktarıyor.

Örnek 3:
“Size anlatacağım hikâye, geçen yaz başıma gelen en garip olaydı.”
➤ Açıklama: Anlatıcı okuyucuyla doğrudan konuşuyor.

---

2) Üçüncü Kişi Ağzından Anlatım (O Dili)

• Anlatıcı, hikâyenin dışındadır.
• “O, onu, onlar” gibi ifadeler kullanılır.
• 2 çeşidi vardır:

a. Sınırlı Üçüncü Kişi

• Sadece bir karakterin düşüncelerini bilir.

Örnek:
“Elif, sınav sonucunu görünce çok üzüldü. Arkadaşlarının ne düşündüğünü bilmiyordu.”
➤ Açıklama: Sadece Elif’in duyguları aktarılıyor.

b. Her Şeyi Bilen (İlahi) Anlatıcı

• Tüm karakterlerin duygu ve düşüncelerini bilir.

Örnek:
“Ahmet, Zeynep’in sırrını bildiğini sanıyordu. Oysa Zeynep, Ahmet’in aslında hiçbir şeyden haberi olmadığını biliyordu.”
➤ Açıklama: Anlatıcı herkesin zihnini okuyor.

---

Karşılaştırmalı Örnek

Anlatıcı Türü	Örnek Cümle	Fark
Birinci Kişi	“Karanlık sokakta yürürken arkamdan gelen ses beni korkuttu.”	Anlatıcı olayı yaşıyor.
Üçüncü Kişi	“Karanlık sokakta yürüyen çocuk, arkadaki sesten ürktü.”	Anlatıcı dışarıdan gözlem yapıyor.

---

Çözümlü Test Soruları

Soru 1:

“Geçen hafta dedemin köyüne gittim. Orada gördüğüm eski ev beni çok şaşırttı.”
Bu hikâyenin anlatıcısı kimdir?
A) Üçüncü kişi
B) Birinci kişi
C) Gözlemci
D) Yazar

Çözüm:

• “Gittim, beni” gibi ifadeler birinci kişi ağzından anlatımı gösterir.
  Cevap: B

Soru 2:

“Merve, bahçede oynarken bir yılan gördü. Hemen içeri kaçtı.”
Bu hikâyedeki anlatıcı için ne söylenebilir?
A) Her şeyi bilen
B) Sadece Merve’nin düşüncelerini bilen
C) Merve’nin arkadaşı
D) Yılanın bakış açısı

Çözüm:

• Sadece Merve’nin eylemleri anlatılıyor, başka karakterin düşüncesi yok.
  Cevap: B

Soru 3:

“Kerem, Ayşe’nin kendisini sevmediğini düşünüyordu. Oysa Ayşe, Kerem’e çok değer veriyordu.”
Bu anlatıcının özelliği nedir?
A) Birinci kişi
B) Sınırlı üçüncü kişi
C) Her şeyi bilen
D) Gözlemci

Çözüm:

• İki karakterin de düşünceleri biliniyor.
  Cevap: C

Soru 4:

“Size anlatacağım bu hikâye, geçen yaz başıma gelen en ilginç olaydı.”
Bu cümledeki anlatıcı hangi özelliği gösterir?
A) Okuyucuyla sohbet ediyor
B) Tarafsız gözlem yapıyor
C) Sadece olayları listeliyor
D) Karakterlerin hepsini tanıyor

Çözüm:

• “Size anlatacağım” ifadesi samimi bir iletişim kuruyor.
  Cevap: A

Soru 5:

“Yağmurlu bir akşamüstü, istasyonda tek başına bekleyen yaşlı adam, trenin gelmesini umutla izliyordu.”
Bu cümledeki anlatıcı için ne söylenemez?
A) Üçüncü kişi ağzından anlatıyor
B) Adamın duygularını biliyor
C) Olaya dahil olan bir karakter
D) Mekân betimlemesi yapıyor

Çözüm:

• Anlatıcı olayın içinde değil, dışarıdan anlatıyor.
  Cevap: C

---

5. Çalışma Kağıdı

A) Boşluk Doldurma

1. “Ben dün çok korkunç bir rüya gördüm.” cümlesindeki anlatıcı ______ kişidir.
2. Üçüncü kişi anlatıcı, olayları ______ anlatır.
3. Her şeyi bilen anlatıcı, karakterlerin ______ bile bilir.

Cevaplar:

1. birinci
2. dışarıdan/gözlemci
3. düşüncelerini

B) Eşleştirme

1. Birinci kişi a) “O, pencereden dışarı baktı.”
2. Sınırlı üçüncü kişi b) “Size bir sır vereceğim.”
3. İlahi anlatıcı c) “Çocuk ağlıyordu ama nedeni bilinmiyordu.”

Cevaplar:
1-b, 2-c, 3-a