İkileme Nedir?

Anlamı güçlendirmek veya anlatımı zenginleştirmek için aynı veya farklı sözcüklerin tekrarlanmasıyla oluşan söz gruplarıdır.

Özellikleri:

• Genellikle araya virgül konmadan yazılır
• Cümlede isim, sıfat veya zarf görevinde kullanılabilir
• Anlamı pekiştirir veya değiştirir

2. İkileme Çeşitleri ve Örnekler

a) Aynı Kelimenin Tekrarıyla Oluşanlar

• Yavaş yavaş yürüyordu
• Koşa koşa geldi
• Güle güle oturdu

b) Yakın Anlamlı Kelimelerden Oluşanlar

• Eş dost toplandı
• Yalan yanlış bilgiler
• Sağ salim vardı

c) Zıt Anlamlı Kelimelerden Oluşanlar

• İyi kötü geçindiler
• Er geç öğrenecek
• Aşağı yukarı aynı boydaydı

d) Biri Anlamlı Diğeri Anlamsız Kelimelerden Oluşanlar

• Eğri büğrü yollar
• Eski püskü elbiseler
• Saçma sapan konuşuyor

e) Yansıma Kelimelerden Oluşanlar

• Şırıl şırıl akan dere
• Tıkır tıkır işleyen saat
• Gürül gürül akan su

3. İkilemelerin Cümledeki Görevleri

a) İsim Görevinde

• Doğru dürüst bir cevap ver
• Eciş bücüş yazı yazmış

b) Sıfat Görevinde

• Pırıl pırıl bir gündü
• Yırtık pırtık defterleri vardı

c) Zarf Görevinde

• Ağır ağır çıkacaksın
• Usul usul yaklaştı

Çözümlü Örnek Test Soruları (7 Soru)

Soru 1:

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikileme sıfat görevinde kullanılmıştır?
A) Tıkır tıkır çalışıyordu
B) Eğri büğrü yolları aştık
C) Koşa koşa geldi
D) Güle güle oturdu

Çözüm: Doğru cevap B seçeneğidir. “Eğri büğrü” yolları niteleyen bir sıfattır.

Soru 2:

“Çocuklar _____ oynuyorlardı.” cümlesinde boş bırakılan yere hangi ikileme getirilemez?
A) koşa koşa
B) şen şakrak
C) hızlı hızlı
D) mavi mavi

Çözüm: Doğru cevap D seçeneğidir. “Mavi mavi” oyun oynamayı nitelendirmez.

Soru 3:

Aşağıdaki ikilemelerden hangisi zıt anlamlı kelimelerden oluşmuştur?
A) Yavaş yavaş
B) İrili ufaklı
C) Abuk sabuk
D) Fısıl fısıl

Çözüm: Doğru cevap B seçeneğidir. “İri” ve “ufak” zıt anlamlıdır.

Soru 4:

“_____ konuşmalarıyla herkesi güldürüyordu.” cümlesinde boş bırakılan yere hangisi gelmelidir?
A) Şırıl şırıl
B) Tıkır tıkır
C) Şen şakrak
D) Ağır ağır

Çözüm: Doğru cevap C seçeneğidir. “Şen şakrak” neşeli konuşmayı ifade eder.

Soru 5:

Aşağıdaki ikilemelerden hangisi yansıma kökenli değildir?
A) Gürül gürül
B) Horul horul
C) Eski püskü
D) Fısıl fısıl

Çözüm: Doğru cevap C seçeneğidir. “Eski püskü” yansıma değildir.

Soru 6:

“_____ bir elbise giymişti.” cümlesinde boş bırakılan yere hangisi getirilemez?
A) Pırıl pırıl
B) Yırtık pırtık
C) Usul usul
D) Tertemiz

Çözüm: Doğru cevap C seçeneğidir. “Usul usul” zarf olarak kullanılır, sıfat olarak kullanılamaz.

Soru 7:

Aşağıdaki cümlelerin hangisinde ikileme zarf görevinde kullanılmıştır?
A) Eğri büğrü yolları aştık
B) Pırıl pırıl bir gündü
C) Ağır ağır yürüyordu
D) Yırtık pırtık defterleri vardı

Çözüm: Doğru cevap C seçeneğidir. “Ağır ağır” yürüme eylemini nitelendiren bir zarftır.