Amaç-Sonuç Cümlesi Nedir?

Bir eylemin hangi amaçla yapıldığını belirten cümlelerdir.
Anahtar Kelimeler: “için, diye, üzere, amacıyla, maksadıyla, -mek/-mak için”

Nasıl Tanırız?

➤ “Hangi amaçla?” sorusuna cevap verir.
➤ Amaç kısmı genellikle “için, diye” gibi bağlaçlarla bağlanır.

A. “İçin” Kullanılan Örnekler

1. Sınavı kazanmak için her gün düzenli çalışıyorum.
2. Sağlıklı olmak için sebze yemeyi ihmal etmiyor.
3. İyi bir meslek sahibi olmak için üniversite okuyor.
4. Yarışmada birinci olmak için antrenman yapıyor.
5. Tasarruf yapmak için ışıkları kapatıyoruz.
6. Daha hızlı gitmek için bisikletine motor taktı.
7. İngilizce öğrenmek için yurt dışına gitti.
8. Resim yapabilmek için yeni boyalar aldı.
9. Erken uyanmak için alarm kurdu.
10. Misafirlerini iyi ağırlamak için yemek hazırladı.

B. “Diye” Kullanılan Örnekler

11. Üzülmesin diye ona kötü haberi söylemedim.
12. Yorulmasın diye eşyalarını ben taşıdım.
13. Yağmurdan ıslanmayalım diye şemsiye aldık.
14. Dikkati dağılmasın diye odasında televizyon yok.
15. Geç kalmayalım diye taksi çağırdık.

C. “Amacıyla/Maksadıyla” Kullanılan Örnekler

16. Araştırma yapmak amacıyla kütüphaneye gitti.
17. Kilo vermek maksadıyla spor salonuna yazıldı.
18. Projeyi tamamlamak amacıyla ekstra mesai yaptı.

D. “Üzere” Kullanılan Örnekler

19. Konuşmak üzere kürsüye çıktı.
20. Yazı yazmak üzere defterini açtı.

E. Fiil Mastarı (-mek/-mak) ile Kullanılanlar

21. Görmek sinemaya gittik.
22. Öğrenmek kursa kaydoldu.
23. Eğlenmek lunaparka gidiyoruz.

F. Günlük Hayattan Örnekler

24. Buzdolabını tamir ettirmek için tamirci çağırdık.
25. Daha iyi fotoğraf çekebilmek için yeni lens aldım.
26. Yazılıdan yüksek almak için fazladan test çözdüm.
27. Arabayı yıkatmak için oto yıkamaya gittik.
28. Uçağa yetişmek için sabahın köründe kalktık.

G. Doğa ve Hayvanlarla İlgili Örnekler

29. Kuşlar beslenmek için göç eder.
30. Arılar bal yapmak için çiçekleri dolaşır.
31. Kedi avlanmak için sabırla bekledi.

H. Eğitimle İlgili Örnekler

32. Öğretmen olmak için eğitim fakültesini bitirdi.
33. Bilgisayar mühendisi olmak için kodlama öğreniyor.
34. Derslerine odaklanmak için sessiz bir oda ayarladı.

I. Sağlıkla İlgili Örnekler

35. Zayıflamak için diyet yapıyor.
36. Tansiyonu düşürmek için ilaç içti.
37. Spor yapmak için her sabah koşuyor.

J. Teknoloji ve Bilim Örnekleri

38. Mars’ı keşfetmek için uzay aracı gönderdiler.
39. Daha hızlı internet için fiber altyapı kuruldu.
40. Güneş enerjisi üretmek için paneller taktırdık.

---

Amaç-Sonuç vs Neden-Sonuç Farkı

---

Pratik İpuçları

✔ “İçin” kelimesini çıkarıp cümleyi okuduğunda anlam bozuluyorsa amaç-sonuçtur.
✔ “Hangi amaçla?” sorusuna mantıklı cevap veriyorsa amaç-sonuç cümlesidir.
✔ Amaç kısmı genellikle gelecekteki bir hedefi gösterir.

Örneğin:
“Maçı izlemek için stadyuma gitti.”
➜ “Hangi amaçla stadyuma gitti?” → “Maçı izlemek” (Amaç-Sonuç)

---

Karıştırılan Durumlar

❌ Yanlış Kullanım:
“Çok koştuğu için terledi.” (Bu neden-sonuçtur, çünkü koşma eylemi terlemenin sebebidir.)

✅ Doğru Kullanım:
“Terlememek için yavaş yürüdü.” (Amaç: Terlememek)

Çözümlü 5 Örnek Soru

Soru 1:

“Piknik yapmak _____ erken saatte yola çıktılar.”
Boşluğa hangi kelime gelmelidir?
A) çünkü
B) için
C) yüzünden

✅ Çözüm:

• “Piknik yapmak” bir amaç bildiriyor.
• “İçin” amaç-sonuç bağlacıdır.
• “Çünkü” ve “yüzünden” neden-sonuç bağlaçlarıdır.
  Cevap: B

---

Soru 2:

Hangi cümle amaç-sonuç bildirir?
A) Yağmur yağdığından şemsiyesini aldı.
B) Resim yapmak üzere boyalarını hazırladı.
C) Çok koşunca terledi.

✅ Çözüm:

• A ve C neden-sonuç cümlesidir.
• B seçeneğinde “Resim yapmak” bir amaçtır.
  Cevap: B

---

Soru 3:

“_____ daha iyi öğrenebilesin diye bu kitabı aldım.”
Boşluğa hangi ifade gelmelidir?
A) Çalışmadığın
B) Sen
C) Bilmiyorum

✅ Çözüm:

• “Diye” amaç-sonuç bağlacıdır.
• Cümlenin devamı: “öğrenebilesin” (amaç).
• Boşlukta “Sen” öznesi uyumludur.
  Cevap: B

---

Soru 4:

Hangi cümlede amaç-sonuç ilişkisi yoktur?
A) Kilo vermek amacıyla diyet yapıyor.
B) Hasta olduğundan okula gelmedi.
C) Görmek için tiyatroya gittiler.

✅ Çözüm:

• A ve C amaç-sonuç cümlesidir.
• B seçeneği neden-sonuç bildirir (“hasta olduğundan”).
  Cevap: B

---

Soru 5:

“Yarışmaya hazırlanmak _____ her gün antrenman yapıyor.”
Boşluğa hangi bağlaç gelmelidir?
A) ama
B) için
C) fakat

✅ Çözüm:

• “Yarışmaya hazırlanmak” bir amaçtır.
• “İçin” amaç-sonuç bağlacıdır.
• “Ama” ve “fakat” karşıtlık bağlacıdır.
  Cevap: B