Anlam İlişkilerine Göre Cümleler 5. Sınıf Türkçe

1. Amaç-Sonuç Cümleleri

Tanım: Bir eylemin hangi amaçla yapıldığını belirten cümlelerdir.
Anahtar Kelimeler: “için, diye, üzere, -mek/-mak amacıyla”

Örnek Cümleler:

  1. “Sınavı kazanmak için çok çalışıyorum.”
    ➜ Amaç: Sınavı kazanmak | Sonuç: Çok çalışmak
  2. “Sağlıklı olmak amacıyla spor yapıyor.”
    ➜ Amaç: Sağlıklı olmak | Sonuç: Spor yapmak
  3. “Yetişebilmek diye koştu.”
    ➜ Amaç: Yetişmek | Sonuç: Koşmak

2. Neden-Sonuç (Sebep-Sonuç) Cümleleri

Tanım: Bir olayın gerçekleşme sebebini ve sonucunu bildiren cümlelerdir.
Anahtar Kelimeler: “çünkü, -den/-dan, için, yüzünden, nedeniyle”

Örnek Cümleler:

  1. “Yağmur yağdı için piknik iptal oldu.”
    ➜ Neden: Yağmur yağması | Sonuç: Piknik iptali
  2. “Düzenli çalıştı bu yüzden başarılı oldu.”
    ➜ Neden: Düzenli çalışma | Sonuç: Başarı
  3. “Hasta olduğumdan okula gidemedim.”
    ➜ Neden: Hastalık | Sonuç: Okula gidememe

3. Koşul (Şart) Cümleleri

Tanım: Bir eylemin gerçekleşmesinin başka bir duruma bağlı olduğunu ifade eder.
Anahtar Kelimeler: “ise, -se/-sa, ancak, üzere, koşuluyla”

Örnek Cümleler:

  1. “Ödevini yaparsan dışarı çıkabilirsin.”
    ➜ Koşul: Ödev yapma | Sonuç: Dışarı çıkma
  2. “Erken gelirsen birlikte gideriz.”
    ➜ Koşul: Erken gelme | Sonuç: Birlikte gitme
  3. “Ancak çalışırsan başarırsın.”
    ➜ Koşul: Çalışma | Sonuç: Başarma

Karşılaştırma Tablosu

Cümle Türü Anahtar Kelime Örnek
Amaç-Sonuç “için, diye” “Konuşmak için elini kaldırdı.”
Neden-Sonuç “çünkü, yüzünden” “Geç kaldı çünkü uyandı.”
Koşul “ise, -se/-sa” “Kitap okursan öğrenirsin.”

Çözümlü Test Soruları

Soru 1:

“Hızlı yürüdü _____ otobüsü kaçırmasın.”
Boşluğa hangi kelime gelmelidir?
A) çünkü
B) diye
C) yüzünden

✅ Cevap: B (“diye” → amaç-sonuç)

Soru 2:

Hangi cümle neden-sonuç bildirir?
A) Bilgi almak için aradı.
B) Yağmur yağdığından ıslandık.
C) Dinlenirsen iyileşirsin.

✅ Cevap: B (“yağdığından” → neden-sonuç)

Soru 3:

“_____ erken bitirirsen, sinemaya gideriz.”
Boşluğa hangi kelime gelmelidir?
A) Çünkü
B) İçin
C) Eğer

✅ Cevap: C (“Eğer” → koşul)

Soru 4:

Hangi cümle amaç-sonuç değildir?
A) Görmek için gözlük taktı.
B) Üşüdüğünden montunu giydi.
C) Yazmak üzere kalem aldı.

✅ Cevap: B (“üşüdüğünden” → neden-sonuç)

Soru 5:

“Yeter ki iste, _____ başarırsın.”
Boşluğa hangi kelime gelmelidir?
A) çünkü
B) diye
C) mutlaka

✅ Cevap: C (“mutlaka” → koşulun sonucu)


İpuçları ve Pratik Yöntemler

✔ Amaç-Sonuç: “Hangi amaçla?” sorusunu sor.
✔ Neden-Sonuç: “Niye oldu?” sorusunu sor.
✔ Koşul: “Hangi şartla?” sorusunu sor.

BİR YORUM YAZIN

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 0 YORUM

Henüz yorum yapılmamış.

Anlam İlişkilerine Göre Cümleler 5. Sınıf Türkçe Çözümlü Sorular Örnekler konu Anlatım