“Bölme İşlemi Problemleri” başlıklı bu ders notu, 4. sınıf öğrencileri için bölme işlemlerini anlamalarına yardımcı olmak amacıyla hazırlanmıştır. Öğrenciler, günlük hayatta karşılaşabilecekleri problemleri çözerek bölme işlemlerinin nasıl uygulandığını öğrenecekler. Bu ders, öğrencilerin bölme işlemlerini adım adım takip etmelerine ve kendi problem çözme becerilerini geliştirmelerine olanak tanır.

Önceki Konu: Çarpma ve Bölme Arasındaki İlişki
Sonraki Konu: Matematikte Eşitlik Durumu

Bölme İşlemi Problemleri Ders Notu

Problem çözümü aşağıda verilen aşamalara göre yapılır.

1. Problemi anlayalım: Problem iyi okunmalı ve problemdeki verilenler – istenenler yazılmalıdır.

2. Plan yapalım: Problem çözümünde gerekli olan işlemler baştan sona doğru belirlenmelidir.

3. Planı uygulayalım: Belirlenen işlemler ve dönüşümler başından sonuna doğru yapılmalıdır.

4. Kontrol edelim: Problem çözümünde kullanılan işlemler sondan başa doğru tersine yapılmalıdır.

Örnek: Mehtap 373 sayfalık kitabın 13 sayfasını ilk gün okuduktan sonra kalanını günde 40 sayfa okuyarak bitiriyor. Buna göre Mehtap’ın kitabı kaç günde bitirdiğini bulalım.

Problemi anlayalım:
Verilenler:
Kitap 373 sayfa
13 sayfası ilk gün okundu. Geri kalanını günde 40 sayfa okuyarak bitiriliyor.
İstenenler: Kitap kaç günde biter.

Plan yapalım:
İlk gün okunan 13 sayfalık kısım için çıkarma işlemi yapılır. Kalanı 40’a bölünerek gün sayısı bulunur. Gün sayısı ile 1 toplanır.

Planı uygulayalım:
373 – 13 = 360
360 ÷ 40 = 36 ÷ 4 = 9 gün
İlk günde 13 sayfa okuduğu için 1 gün de buradan gelecektir. Yani 9 + 1 = 10 günde bitirmiştir.

Kontrol edelim:
373 – 13 = 360
360 ÷ 9 = 40
Günlük 40 sayfa okuyor.

Örnek: Aşağıdaki problemi, problem çözme aşamalarına uygun olarak çözelim.

Problem: Hilmi dede 120 litre sütün 15 litresini satmıştır. Kalan sütü 3 litrelik kaplara doldurarak yoğurt yapacaktır. Bunun için kaç kaba ihtiyacı vardır?

1. Anlama:

• Verilenler: 120 litre sütün 15 litresi satılmış, kalanı 3 litrelik kaplara konulacakmış.
• İstenen: Kaç tane 3 litrelik kaba ihtiyaç olduğu.

2. Planlama: Önce 120’den 15’i çıkararak geriye kaç litre süt kaldığını bulmalıyım. Sonra kalan süt miktarını 3’e bölmeliyim.

3. Planı Uygulama:

• Geriye kalan süt miktarı: 120 – 15 = 105 litre.
• Gerekli olan kap sayısı: 105 ÷ 3 = 35 kap.

4. Kontrol Etme:

• Geriye kalan süt miktarı: 35 x 3 = 105 litre.
• İlk baştaki süt miktarı: 105 + 15 = 120 litre.
• Çözümümüz doğrudur.

Örnek: 

• Çanta = 180 TL
• Kalemlik = 18 TL
• Boya Kalemi = 40 TL
• Defter = 20 TL
• Hesap Makinesi = 22 TL

Münir okul alışverişi için yukarıda fiyatları verilen gereçlerden birer tane alıp borcunu 10 taksitle ödüyor. Buna göre Münir’in 1 taksit tutarı kaç TL’dir?

Çözüm: Toplam = 180 + 18 + 40 + 20 + 22 = 280 TL’dir.
Bir taksit tutarı için 10’a bölelim;
28Ø ÷ 1Ø = 28 TL

Bölme İşlemi Problemleri Etkinlikleri ve Çalışma Kağıdı

Soru: Aşağıdaki problemleri çözelim.

1. Boş kütlesi 100 gram olan koli, içine 8 paket tuz konulduğunda 6100 gram gelmektedir. Buna göre bir paket tuz kaç gramdır?
   ___________________
   ___________________
   ___________________
2. Doğan’ın 400 TL’si vardır. Doğan, tanesi 27 TL olan hikâye kitaplarından en fazla kaç tane alabilir?
   ___________________
   ___________________
   ___________________
3. İpek her gün düzenli olarak yürüyüş yapmaktadır. İpek iki haftada toplam 630 dakika yürüyüş yaptığına göre bir günde ortalama kaç dakika yürüyüş yapmıştır?
   ___________________
   ___________________
   ___________________
4. Gizem Hanım 6 tanesi 234 lira olan tabaklardan 10 tane alırsa kaç lira öder?
   ___________________
   ___________________
   ___________________
5. Bir depodaki 330 bardak altışarlı ve on ikişerli olarak paketlendi. Paketlerin 25 tanesi altışarlı olduğuna göre kaç tanesi on ikişerlidir?
   ___________________
   ___________________
   ___________________
6. Bir kırtasiyede her birinin içinde 100 balon bulunan kutulardan 7 tane vardı. Balonların 220 tanesi satıldı. Kalanlar ise her birinde 24 tane balon olacak şekilde paketlendi. Bu iş için kaç paket kullanılmıştır?
   ___________________
   ___________________
   ___________________

Soru: Aşağıdaki problemleri çözün.

Soru: Aşağıdaki çözümlere uygun problemler yazalım.

Bölme İşlemi Problemleri Video

1. Bölme İşleminin Tanımı: Bölme işlemi, bir sayıyı belirli bir sayıda eşit parçalara ayırma işlemidir. Bu işlemde, bölünen sayı (pay) eşit parçalara bölünerek, bölüm (kaç parça olduğu) ve kalanı (varsa) elde ederiz.

2. Problem Çözme Adımları:

• Problemi Anlayalım: İlk olarak, problemde verilen bilgileri ve neyin istenildiğini dikkatlice okuyun.
• Planlama: Problemi çözmek için hangi matematiksel işlemi yapmanız gerektiğini belirleyin.
• Uygulama: Planladığınız bölme işlemini yaparak sonucu bulun.
• Kontrol: Sonucun doğru olup olmadığını kontrol edin.

3. Örnek Problem: "Bir çiftlikte 56 tavuk vardır. Bu tavuklar 8 kümese eşit şekilde dağıtılacak. Her kümeste kaç tavuk olacaktır?"

• Adım 1: Problemi Anlama: 56 tavuğu 8 kümese eşit olarak dağıtacağız.
• Adım 2: Planlama: 56'yı 8'e böleceğiz.
• Adım 3: Uygulama: 56 ÷ 8 = 7. Her kümeste 7 tavuk olacaktır.
• Adım 4: Kontrol: 7 × 8 = 56, yani bölme işlemi doğru.

4. Öğrencilere Öneriler: Bölme işlemlerinde hata yapmamak için işlemi dikkatlice yapmak ve son adımda işlemi tersine çevirerek (çarpma işlemi ile) sonucu kontrol etmek önemlidir.

Bu ders notu, öğrencilerin bölme işlemleriyle ilgili problemleri nasıl çözmeleri gerektiğini adım adım öğrenmelerine yardımcı olacak şekilde tasarlanmıştır. Öğrenciler, örnek problemleri inceleyerek ve kendi problemlerini oluşturarak pratik yapabilirler.