Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler 5. Sınıf Türkçe
Büyük Harflerin Kullanım Kuralları
Cümlenin İlk Harfi Büyük Yazılır
✅ Her cümle büyük harfle başlar.
Örnekler:
- “Bugün hava çok güzel.”
- “Annem bana kitap aldı.”
❌ Yanlış: “okula geç kaldım.” → Doğru: “Okula geç kaldım.”
Özel İsimler Büyük Harfle Başlar
✅ Kişi adları ve soyadları:
“Mustafa Kemal Atatürk, Ayşe Yılmaz”
✅ Ülke, şehir, köy adları:
“Türkiye, Paris, Gölbaşı Köyü”
✅ Dil, din, millet isimleri:
“Türkçe, İngilizce, Müslüman, Japon”
✅ Gezegen ve yıldız adları (Dünya, Güneş, Ay özel isimse büyük yazılır):
“Mars, Jüpiter, Ay (Dünya’nın uydusu), Güneş Sistemi”
❌ Yanlış: “türkçe dersi” → Doğru: “Türkçe dersi”
Kitap, Dergi, Kurum Adları
✅ Kitap ve eser adları:
“Sefiller, Keloğlan Dergisi”
✅ Kurum ve kuruluş adları:
“Türk Dil Kurumu, Milli Eğitim Bakanlığı”
❌ Yanlış: “türk tarih kurumu” → Doğru: “Türk Tarih Kurumu”
Tarihi Olay ve Özel Gün Adları
✅ Bayram ve özel günler:
“Cumhuriyet Bayramı, Anneler Günü”
✅ Tarihi olaylar:
“Kurtuluş Savaşı, Çanakkale Zaferi”
❌ Yanlış: “23 nisan ulusal egemenlik ve çocuk bayramı” → Doğru: “23 Nisan Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı”
Unvan ve Lakaplar
✅ Kişilerin unvanları:
“Dr. Ahmet, Prof. Dr. Mehmet Öz”
✅ Tarihi kişilerin lakapları:
“Fatih Sultan Mehmet, Yavuz Sultan Selim”
❌ Yanlış: “doktor ali geldi” → Doğru: “Doktor Ali geldi.”
Mahalle, Sokak, Cadde Adları
✅ “Atatürk Mahallesi”, “Cumhuriyet Caddesi”, “Gül Sokak”
Millî ve Dinî Kavramlar
✅ “Türk”, “İslam”, “Hristiyan”, “Budizm”
Hayvanlara Verilen Özel İsimler
✅ “Tekir” (kedi), “Karabaş” (köpek), “Boncuk” (kuş)
Tabela ve Levhalar
✅ “Giriş”, “Çıkış”, “Danışma”, “Müdür Odası”
Resmî Yazışmalarda
✅ “Sayın Müdürüm,”, “Sevgili Anneciğim,”
Gazete ve Dergi Adları
✅ “Hürriyet Gazetesi”, “Bilim Çocuk Dergisi”
Ödül ve Madalya Adları
✅ “Nobel Ödülü”, “Altın Palmiye Ödülü”
Marka Adları
✅ “Arçelik”, “Vestel”, “Toyota” (Ancak marka adlarından sonra gelen tür adı küçük harfle başlar: “Arçelik buzdolabı”)
Özel Adlardan Türeyen Kelimeler
✅ “Türkçe”, “İngilizce”, “Ankaralı”, “Amerikalı”
Çözümlü Test Sorusu
Soru 1:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harf kullanımı yanlıştır?
A) Yarın İngilizce sınavım var.
B) okulun bahçesi çok büyük.
C) Türkiye’nin başkenti Ankara’dır.
D) Dedem Korkut masallarını okudum.
Çözüm:
- B seçeneğinde “okulun” küçük harfle başlamış, cümle olduğu için büyük harfle yazılmalı: “Okulun bahçesi çok büyük.”
- Cevap: B
Soru 2:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde büyük harf doğru kullanılmıştır?
A) pazar günü sinemaya gideceğiz.
B) Ayşe teyze bize geldi.
C) “sinekli bakkal” kitabını okudum.
D) istanbul boğazı’nı gezdik.
Çözüm:
- B seçeneğinde “Ayşe Teyze” doğru çünkü unvan ve özel isim büyük harfle başlar.
- Cevap: B
Soru 3:
Hangi seçenekteki altı çizili sözcük büyük harfle yazılmalıdır?
A) dünya, güneş’in etrafında döner.
B) Yarın türkçe sınavı var.
C) fatih sultan mehmet İstanbul’u fethetti.
D) prof. dr. emel hanım konuşma yaptı.
Çözüm:
- C seçeneğinde “Fatih Sultan Mehmet” özel isimdir, tamamı büyük harfle yazılmalı.
- Cevap: C
Soru 4:
Aşağıdaki cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?
A) 23 nisan Ulusal Egemenlik Bayramı’nı kutladık.
B) Karadeniz Bölgesi’ne gezi düzenledik.
C) kütüphanede “küçük prens” kitabını aldım.
D) öğretmenimiz bayram kutlaması yaptı.
Çözüm:
- B seçeneği doğru: “Karadeniz Bölgesi” özel isimdir ve büyük harfle başlar.
- Cevap: B
Soru 5:
“cumhuriyet bayramı’nda ankara’ya gittik.” cümlesinde kaç yazım yanlışı vardır?
A) 1
B) 2
C) 3
D) 4
Çözüm:
- “Cumhuriyet Bayramı” ve “Ankara” büyük harfle yazılmalı. Ayrıca cümle büyük harfle başlamalı.
- Toplam 3 hata var:
- cumhuriyet → Cumhuriyet
- bayramı → Bayramı
- ankara → Ankara
- Cevap: C
Pratik Bilgiler ✨
- Dünya, güneş, ay kelimeleri gezegen adı olarak kullanılıyorsa büyük harfle başlar:
“Ay, Dünya’nın uydusudur.” (✔️)
“Bugün ay çok parlaktı.” (✖️ – burada “ay” astronomik terim değil) - Özel isimlere gelen çekim ekleri kesme işareti (‘) ile ayrılır:
“İzmir’de, Atatürk’ümüz”