1. Tema: Etkileşim Konuları

• Kimya biliminin günlük hayata katkısına ilişkin çıkarım yapabilme
  – Kimya Biliminin Günlük Hayata ve Türkiye Ekonomisine katkısı
  – Kimyasal Maddelerin Zararlı Etkileri ve Alınacak Önlemler
  – Çeşitli Kimyasal Maddelerin Özellikleri ve Kullanım Alanları
• Farklı ortamlarda kimyasal maddelerin kullanımından kaynaklanan problemleri çözebilme
  – Kimyasal Maddelerin Kullanımı ve Güvenlik
• Atom teorilerindeki varsayımları kullanarak bilimsel bilginin değişebilirliliğine ilişkin çıkarım yapabilme
  – Atom Teorileri
  – Modern Atom Teorisi
  – Heisenberg Belirsizlik İlkesi ve Orbital Kavramı
  – Atomun Temel Tanecikleri
  – Bohr Atom Teorisi ve Eksiklikleri
• Atom orbitallerinin bağıl enerjilerine ilişkin veriye dayalı tahminde bulunabilme
  – Orbital Türleri
  – Atom Orbitallerinin Bağıl Enerjileri
• Elektronların atom orbitallerine yerleşimine ilişkin tümevarımsal akıl yürütebilme
  – Elektron Dizilimleri ve Orbital Şemaları
  – Aufbau İlkesi, Pauli Dışlama İlkesi ve Hund Kuralı
• Elementlerin periyodik tablodaki yerlerine ilişkin tümevarımsal akıl yürütebilme
  – Elementlerin Elektron Dizilimi ve Periyodik Tablodaki Yeri
  – Valans Elektron Kavramı
  – Periyodik Tablo Üzerinde d ve f Blokları (Lantanit ve Aktinit)
  – 1A, 2A, 3A, 7A ve 8A Gruplarının Özel Adları ve Bu Grupların Genel Özellikleri
• İyon oluşumuna ilişkin tümevarımsal akıl yürütebilme
  – Katyon ve Anyonların Elektron Dizilimleri
  – İzoelektronik Kavramı
  – İyon Oluşum Süreci
• Elementlerin periyodik özelliklerinin periyodik tablodaki değişimini çözümleyebilme
  – Atom Yarıçapı
  – İyonlaşma Enerjisi
  – Elektronegatiflik
  – Elementlerin Periyodik Özelliklerini Etkileyen Etmenler
  – Periyodik Tablodaki Değişimler

9. sınıf kimya dersinin ikinci teması olan "Etkileşim," kimyasal maddelerin birbirleriyle nasıl etkileşime girdiğini ve bu etkileşimlerin sonucunda meydana gelen değişimleri kapsamlı bir şekilde inceler. Bu tema, kimya biliminin günlük hayata, Türkiye ekonomisine ve çevresel faktörlere olan katkılarını ve etkilerini anlamamıza yardımcı olur. Ayrıca, atom teorilerinden modern atom teorisine kadar bilimsel bilginin nasıl değiştiğini ve bu değişimlerin kimyasal etkileşimlerle olan bağlantısını ortaya koyar.

Kimya Biliminin Günlük Hayata ve Türkiye Ekonomisine Katkısı: Kimya, temizlik ürünlerinden ilaçlara, giydiğimiz kıyafetlerden tarım ürünlerine kadar günlük hayatımızda büyük bir rol oynar. Türkiye ekonomisinde ise kimya sanayisi, tarım, otomotiv, inşaat ve sağlık gibi sektörlerde temel girdileri sağlayarak önemli bir yere sahiptir.

Kimyasal Maddelerin Zararlı Etkileri ve Alınacak Önlemler: Kimyasal maddeler yanlış kullanıldığında sağlık sorunlarına ve çevresel kirliliğe yol açabilir. Bu nedenle kimyasalların güvenli kullanımı, etiketlerin dikkatlice okunması ve uygun kişisel koruyucu ekipmanların kullanılması gereklidir.

Çeşitli Kimyasal Maddelerin Özellikleri ve Kullanım Alanları: Su (H2O), amonyak (NH3) ve klor (Cl2) gibi kimyasal maddeler farklı özelliklere sahiptir ve tarım, temizlik, su arıtma gibi çeşitli alanlarda kullanılır.

Farklı Ortamlarda Kimyasal Maddelerin Kullanımından Kaynaklanan Problemleri Çözebilme: Kimyasal atıklar çevre kirliliğine neden olabilir. Bu sorunları çözmek için geri dönüşüm, atık yönetimi ve çevre dostu kimyasal süreçler uygulanır.

Kimyasal Maddelerin Kullanımı ve Güvenlik: Kimyasalların güvenli kullanımı için uygun depolama, taşıma ve bertaraf yöntemlerine dikkat edilmelidir. Eğitimler ve bilinçlendirme çalışmaları önemlidir.

Atom Teorilerindeki Varsayımlar ve Bilginin Değişebilirliği: Atom teorileri, maddenin yapısını anlamamıza yardımcı olan bilimsel modellerdir. Dalton, Thomson, Rutherford ve Bohr'un katkılarıyla gelişen atom teorileri, modern atom teorisiyle birlikte daha karmaşık hale gelmiştir.

Atom Orbitallerinin Bağıl Enerjileri: Atom orbitalleri s, p, d ve f olarak sınıflandırılır ve enerjileri çekirdeğe olan uzaklıklarına göre değişir. Elektronlar bu orbitallere yerleşirken belirli kurallara göre hareket eder.

Elementlerin Periyodik Tablodaki Yerlerine İlişkin Tümevarımsal Akıl Yürütme: Elementlerin periyodik tablodaki yerleri, onların elektron dizilimlerine göre belirlenir. Valans elektronları, elementlerin kimyasal özelliklerini ve reaktivitesini etkiler. Periyodik tablodaki d ve f blokları (lantanit ve aktinitler) ve 1A, 2A, 3A, 7A ve 8A grupları önemli özelliklere sahiptir.

"Etkileşim" teması, kimyasal maddelerin nasıl etkileşime girdiğini, atomların yapısını ve bu etkileşimlerin sonucunda meydana gelen değişimleri anlamamıza yardımcı olur. Kimya biliminin günlük hayata, çevreye ve ekonomiye olan katkıları, atom teorilerinin evrimi ve elementlerin periyodik özelliklerinin anlaşılması, kimya dersinin bu temasında derinlemesine incelenir. Bu konular, öğrencilerin kimya bilimine olan ilgisini artırır ve bilimsel düşünme becerilerini geliştirir.