1. Evsel Atık Nedir?

Evlerde günlük hayatta kullandığımız ve artık işe yaramayan maddelere evsel atık denir. Örnekler:

• Yiyecek atıkları (meyve kabukları, yemek artıkları)
• Ambalaj atıkları (plastik şişeler, karton kutular, teneke kutular)
• Kağıt atıklar (gazeteler, defter yaprakları)
• Cam atıklar (kırık bardaklar, şişeler)
• Piller ve elektronik atıklar (bitmiş piller, bozuk cihazlar)

---

Atık Türleri

Atıklar, doğada çözülme sürelerine göre sınıflandırılır:

a) Organik (Çözünebilen) Atıklar

• Doğada kısa sürede çözünür.
• Örnekler: Meyve ve sebze artıkları, yumurta kabukları, çay posası.

b) Geri Dönüştürülebilir Atıklar

• Yeniden işlenerek kullanılabilir.
• Örnekler: Kağıt, plastik, cam, metal.

c) Tehlikeli Atıklar

• Doğaya ve canlılara zarar verir.
• Örnekler: Piller, kimyasal temizlik ürünleri, elektronik atıklar.

---

2. Geri Dönüşüm Nedir?

Atıkların işlenerek yeniden kullanılabilir hale getirilmesine geri dönüşüm denir.

Geri Dönüşümün Önemi:

✔ Doğal kaynaklar korunur. (Örneğin: 1 ton kağıt geri dönüşümü, 17 ağacın kesilmesini önler.)
✔ Enerji tasarrufu sağlanır. (Plastik üretmek yerine geri dönüşümle %70 enerji tasarrufu yapılır.)
✔ Çevre kirliliği azalır. (Atıkların çöp depolama alanlarında birikmesi engellenir.)

---

Geri Dönüşüm Nasıl Yapılır?

1. Ayırma: Atıklar türlerine göre ayrılır (kağıt, plastik, cam, metal).
2. Toplama: Belediyeler veya geri dönüşüm firmaları atıkları toplar.
3. İşleme: Atıklar fabrikalarda temizlenir ve işlenir.
4. Yeni Ürün: İşlenen malzemeler yeni ürünlere dönüştürülür.

Örnekler:

• Plastik şişeler → Oyuncak, kıyafet, yeni şişe
• Kağıt atıklar → Karton kutu, defter, gazete
• Cam şişeler → Yeni cam ürünler

---

Geri Dönüşüm Sembolleri

Atıkların üzerindeki semboller geri dönüşüm türünü gösterir:
♻ Geri Dönüşüm Sembolü: Ürünün geri dönüştürülebilir olduğunu belirtir.
1-7 Arası Rakamlar: Plastik türünü gösterir (Örneğin: PET 1, PVC 3).

---

Evde Geri Dönüşüm Yapmak İçin Neler Yapabiliriz?

✅ Çöpleri ayrıştırma: Kağıt, plastik, cam ve organik atıkları farklı kutularda biriktirme.
✅ Pilleri atık pil kutularına atma.
✅ Plastik poşet yerine bez çanta kullanma.
✅ Eski eşyaları tamir edip yeniden kullanma.

---

Çözümlü Test Soruları

1. Aşağıdakilerden hangisi evsel atıklara örnek olarak gösterilebilir?
A) Atık yağ
B) Taş
C) Kum
D) Toprak
Doğru Cevap: A
Çözüm: Evsel atıklar, evlerde günlük yaşamda ortaya çıkan çöplerdir. Atık yağlar mutfakta kullanılan ve doğaya zarar verebilecek evsel atıklardandır.

---

2. Geri dönüşümün doğaya sağladığı en önemli yararlardan biri nedir?
A) Hammadde kullanımını artırmak
B) Enerji tüketimini artırmak
C) Doğal kaynakları korumak
D) Çöp miktarını çoğaltmak
Doğru Cevap: C
Çözüm: Geri dönüşüm sayesinde plastik, cam, metal gibi malzemeler tekrar kullanılır ve yeni hammaddeye olan ihtiyaç azalır. Bu da doğal kaynakların korunmasını sağlar.

---

3. Aşağıdakilerden hangisi geri dönüştürülebilir bir atık değildir?
A) Cam şişe
B) Plastik poşet
C) Muz kabuğu
D) Metal kutu
Doğru Cevap: C
Çözüm: Muz kabuğu organik atıktır ve kompost yapılabilir ama geri dönüşüm kutularına atılmaz. Cam, plastik ve metal geri dönüştürülebilir.

---

4. Geri dönüşüm sembolü genellikle hangi şekildedir?
A) Yuvarlak bir güneş
B) Üçgen oklar
C) Daire içinde çarpı
D) Yıldız şekli
Doğru Cevap: B
Çözüm: Geri dönüşüm sembolü, birbirini takip eden üç adet ok şeklindedir. Bu, dönüşümü ve yeniden kullanımı temsil eder.

---

5. Kullanılmış piller neden çöpe atılmamalıdır?
A) Geri dönüşemez oldukları için
B) Suya ihtiyaç duydukları için
C) Toprağa yararlı olduğu için
D) Zararlı kimyasallar içerdiği için
Doğru Cevap: D
Çözüm: Kullanılmış piller doğaya atıldığında içindeki ağır metaller ve kimyasallar toprağa ve suya zarar verebilir. Bu yüzden özel kutularda toplanmalıdır.

---

Sonuç:

Geri dönüşüm, doğayı korumanın en etkili yollarından biridir. Atıkları ayrıştırarak hem kaynakları koruruz hem de geleceğe temiz bir dünya bırakırız.

📌 Ödev Fikri: Okulda bir geri dönüşüm projesi başlatabilirsiniz! Kağıt ve plastik atıkları toplayarak çevreye katkı sağlayın.

🔍 Ek Bilgi: Türkiye’de her yıl 30 milyon ton evsel atık çıkmaktadır. Geri dönüşümle bu atıkların %15’i yeniden kullanılıyor. Siz de bu oranı artırmak için üzerinize düşeni yapın!

🌍 Unutmayın: “Doğayı korumak, geleceği korumaktır!”