Geçiş ve Bağlantı İfadeleri 5. Sınıf Türkçe
Geçiş ve Bağlantı İfadeleri Nedir?
Cümleler ve paragraflar arasında anlam bütünlüğünü sağlayan, düşünceleri birbirine bağlayan sözcük veya söz gruplarıdır. Konuşma ve yazıda akıcılık sağlar.
Geçiş ve Bağlantı İfadelerinin Türleri
A) Eşitlik ve Benzerlik Bildirenler
Örnekler:
- “gibi, sanki, aynı, benzer şekilde, tıpkı, ne de olsa”
- “Oyun oynamayı tıpkı senin gibi seviyorum.”
- “Kardeşim sanki bir melek!”
B) Zıtlık Bildirenler
Örnekler:
- “fakat, ama, lakin, oysa, buna rağmen, ancak”
- “Çok çalıştı ama sınavdan yüksek alamadı.”
- “Hava yağmurluydu, buna rağmen pikniğe gittik.”
C) Sebep-Sonuç Bildirenler
Örnekler:
- “çünkü, bu yüzden, dolayısıyla, sonuç olarak, zira”
- “Şemsiyemi almadım çünkü hava güneşliydi.”
- “Erken uyudu, bu yüzden dinlenmiş uyandı.”
D) Özetleme ve Sonuç Bildirenler
Örnekler:
- “kısacası, özetle, sonuçta, demek ki, anlaşılıyor ki”
- “Kısacası, planlı çalışmak başarı getirir.”
- “Demek ki doğru beslenmek sağlıklı olmamızı sağlıyor.”
E) Örnekleme Yapılanlar
Örnekler:
- “örneğin, mesela, şöyle ki, bir de”
- “Meyve yemeliyiz, örneğin elma ve portakal çok faydalıdır.”
- “Mesela geçen hafta sinemaya gittik.”
F) Zaman Bildirenler
Örnekler:
- “önce, sonra, ardından, bu sırada, en sonunda”
- “Önce ödevlerimi bitirdim, sonra oyun oynadım.”
- “Yemeğini yedi, ardından uyudu.”
Daha Fazla Örnek Cümleler
✅ “Ders çalıştım, böylece sınavdan iyi not aldım.” (Sonuç)
✅ “Oysa ben onun geleceğini sanıyordum.” (Zıtlık)
✅ “Şöyle ki, bu proje için üç günümüz var.” (Açıklama)
✅ “Sonuç olarak, erken kalkan yol alır.” (Özet)
Karışık Etkinlik
Aşağıdaki cümlelerde boşlukları uygun bağlantı ifadeleriyle doldurunuz.
- “Spor yapıyorum _____ daha sağlıklı hissediyorum.” (sebep-sonuç)
- “Sinemaya gitmek istedik _____ biletler tükenmişti.” (zıtlık)
- “_____ bilim kurgu filmlerini seviyorum.” (örnek)
Cevaplar:
- bu yüzden / çünkü
- ama / fakat
- Örneğin / Mesela
Çözümlü Örnek Test Soruları
Soru 1:
“Bu kitabı çok beğendim (1) özellikle son bölümü çok etkileyiciydi.”
Boşluğa hangi bağlantı ifadesi gelmelidir?
A) çünkü
B) ama
C) örneğin
D) fakat
Çözüm:
Cümlede bir örnekleme yapıldığı için “örneğin” uygundur.
Cevap: C
Soru 2:
“Yağmur yağdı (1) şemsem olmadığı için ıslandım.”
Boşluğa hangisi getirilemez?
A) bu yüzden
B) ayrıca
C) üstelik
D) ancak
Çözüm:
“Bu yüzden, ayrıca, üstelik” sebep-sonuç ilişkisi kurar, ancak “ancak” zıtlık bildirir ve bu cümleye uymaz.
Cevap: D
Soru 3:
“Erken uyudum (1) sabah dinç uyandım.”
Boşluğa hangi ifade gelirse sebep-sonuç ilişkisi kurulmuş olur?
A) ama
B) fakat
C) bu nedenle
D) oysa
Çözüm:
“Bu nedenle” sebep-sonuç bildirir. Diğerleri zıtlık ifade eder.
Cevap: C
Soru 4:
“Ödevlerimi bitirdim (1) biraz televizyon izleyebilirim.”
Hangi bağlantı ifadesi bu cümleye en uygun olur?
A) çünkü
B) böylece
C) lakin
D) örneğin
Çözüm:
“Böylece” sonuç bildirir ve bu cümleye uyar. (“Artık izleyebilirim” anlamı katıyor.)
Cevap: B
Soru 5:
“Kardeşim hasta (1) okula gidemedi.”
Boşluğa hangi iki ifade uygun düşer?
- bu yüzden
- ama
- dolayısıyla
- oysa
A) 1-2
B) 1-3
C) 2-4
D) 3-4
Çözüm:
“Bu yüzden” ve “dolayısıyla” sebep-sonuç ilişkisi kurar. “Ama/oysa” zıtlık bildirir ve bu cümleye uymaz.
Cevap: B
Soru 6:
“Çok kitap okurum (1) özellikle macera romanlarını severim.”
Boşluğa hangi bağlantı ifadesi gelmelidir?
A) fakat
B) çünkü
C) örneğin
D) ama
Çözüm:
Cümlede örnek verilmiş, bu yüzden “örneğin” uygundur.
Cevap: C
Soru 7:
“Yarın pikniğe gideceğiz (1) hava yağmurlu olursa iptal edeceğiz.”
Boşluğa hangisi gelmez?
A) ancak
B) lakin
C) bu nedenle
D) ama
Çözüm:
Burada zıtlık olduğu için “bu nedenle” (sebep-sonuç) uymaz.
Cevap: C