Gerçek Sayıların İşlem Özellikleri 9. Sınıf Matematik
1. Toplama İşleminin Özellikleri
1.1. Değişme Özelliği: Toplama işleminde, iki sayının yerleri değiştirildiğinde sonuç aynı kalır. Örneğin, 3 ile 5 sayılarının toplamını ele alalım. Eğer önce 3’ü, sonra 5’i toplarsak (3 + 5), ya da önce 5’i, sonra 3’ü toplarsak (5 + 3), her iki durumda da sonuç 8 olur. Yani, 3 + 5 = 5 + 3 = 8.
1.2. Birleşme Özelliği: Toplama işleminde, üç sayıyı nasıl gruplarsanız gruplayın, sonuç aynı olur. Örneğin, 2, 3 ve 4 sayılarının toplamını düşünelim. Eğer önce 2 ile 3’ü toplar, sonra çıkan sonucu 4 ile toplarsak ((2 + 3) + 4), ya da önce 3 ile 4’ü toplar, sonra 2 ile toplarsak (2 + (3 + 4)), her iki durumda da sonuç 9 olur. Yani, (2 + 3) + 4 = 2 + (3 + 4) = 9.
1.3. Etkisiz Eleman Özelliği: Toplama işleminde etkisiz eleman sıfırdır. Bu, herhangi bir sayıya sıfır eklediğimizde, sayının kendisiyle aynı sonucu elde ederiz. Örneğin, 7 sayısına sıfır eklersek (7 + 0), sonuç yine 7 olur. Yani, 7 + 0 = 7.
1.4. Ters Eleman Özelliği: Her sayının toplama işlemine göre bir ters elemanı vardır. Bu ters eleman, sayının negatifidir. Bir sayıyla ters elemanını topladığımızda sonuç sıfır olur. Örneğin, 5 sayısının ters elemanı -5’tir. Bu ikisini toplarsak (5 + (-5)), sonuç sıfır olur. Yani, 5 + (-5) = 0.
2. Çarpma İşleminin Özellikleri
2.1. Değişme Özelliği: Çarpma işleminde, iki sayının yerleri değiştirildiğinde sonuç aynı kalır. Örneğin, 4 ile 6 sayılarının çarpımını düşünelim. Eğer önce 4’ü 6 ile çarparsak (4 × 6), ya da önce 6’yı 4 ile çarparsak (6 × 4), her iki durumda da sonuç 24 olur. Yani, 4 × 6 = 6 × 4 = 24.
2.2. Birleşme Özelliği: Çarpma işleminde, üç sayıyı nasıl gruplarsanız gruplayın, sonuç aynı olur. Örneğin, 2, 3 ve 5 sayılarının çarpımını düşünelim. Eğer önce 2 ile 3’ü çarpar, sonra çıkan sonucu 5 ile çarparsak ((2 × 3) × 5), ya da önce 3 ile 5’i çarpar, sonra 2 ile çarparsak (2 × (3 × 5)), her iki durumda da sonuç 30 olur. Yani, (2 × 3) × 5 = 2 × (3 × 5) = 30.
2.3. Etkisiz Eleman Özelliği: Çarpma işleminde etkisiz eleman 1’dir. Bu, herhangi bir sayıyı 1 ile çarptığımızda, sayının kendisiyle aynı sonucu elde ederiz. Örneğin, 9 sayısını 1 ile çarparsak (9 × 1), sonuç yine 9 olur. Yani, 9 × 1 = 9.
2.4. Ters Eleman Özelliği: Her sayının çarpma işlemine göre bir ters elemanı vardır. Bu ters eleman, sayının çarpmaya göre tersidir (yani, 1’e bölümü). Bir sayıyı ters elemanıyla çarptığımızda sonuç 1 olur. Örneğin, 4 sayısının ters elemanı 1/4’tür. Bu ikisini çarparsak (4 × 1/4), sonuç 1 olur. Yani, 4 × 1/4 = 1.
3. Dağılma Özelliği
Dağılma özelliği, çarpma ve toplama işlemlerinin bir arada kullanıldığı durumlarda geçerlidir. Bir sayıyı bir toplamla çarptığınızda, bu sayı toplamın her bir terimiyle ayrı ayrı çarpılır ve sonra sonuçlar toplanır. Örneğin, 3 ile (4 + 5) toplamını çarptığımızda, önce 3’ü 4 ile, sonra 3’ü 5 ile çarparız, ve bu iki çarpımın toplamını alırız. Yani, 3 × (4 + 5) = (3 × 4) + (3 × 5) = 12 + 15 = 27.
4. Sıfır Elemanı Özelliği
Çarpma işleminde sıfır elemanı, herhangi bir sayıyı sıfır ile çarptığımızda sonucu sıfır yapan elemandır. Örneğin, 8 sayısını sıfır ile çarparsak (8 × 0), sonuç 0 olur. Yani, 8 × 0 = 0.