Orta Çağ ve Devlet Yapıları

• Orta Çağ (M.S. 5.-15. yüzyıllar), Avrupa, Asya ve Orta Doğu’da çeşitli büyük devletlerin kurulduğu ve geliştiği bir dönemdir. Bu dönemde, devletlerin yönetim ve ordu yapıları, siyasi güçlerini korumak ve genişletmek için büyük önem taşımıştır.

Bizans İmparatorluğu

• Yönetim Yapısı: Bizans İmparatorluğu, merkeziyetçi bir yönetim yapısına sahipti. İmparator, hem siyasi hem de dini otoriteye sahipti. Hükümet, çeşitli bürokratik birimler tarafından destekleniyordu. Senato, danışma organı olarak görev yaparken, eyaletler stratejoi adı verilen valiler tarafından yönetiliyordu.
• Ordu Yapısı: Bizans ordusu, tematik sistem olarak bilinen bir yapıya dayanıyordu. İmparatorluk, çeşitli temalara (askeri eyaletler) bölünmüştü ve bu temaların her biri kendi ordusunu beslemek ve eğitmekle yükümlüydü. Ayrıca, profesyonel askerler ve paralı askerler de Bizans ordusunda yer alıyordu.

Frank İmparatorluğu (Karolenj İmparatorluğu)

• Yönetim Yapısı: Frank İmparatorluğu, feodal bir yapıya sahipti. Kral, en üstte yer alırken, toprak sahipleri (lordlar) ona bağlılık sözü verir ve ordusuna asker sağlardı. İmparator Charlemagne (Şarlman) döneminde, kraliyet yetkileri güçlendirildi ve imparatorluk çeşitli dükalıklar ve kontluklar şeklinde organize edildi.
• Ordu Yapısı: Frank ordusu, soyluların hizmetinde bulunan vassal askerlerden oluşuyordu. Feodal sistem gereği, her lord, kralın ordusuna asker sağlamak zorundaydı. Ayrıca, piyade birliklerinin yanı sıra, ağır zırhlı süvari birlikleri olan şövalyeler, Frank ordusunun bel kemiğini oluşturuyordu.

İslam Devletleri (Emeviler ve Abbasiler)

• Yönetim Yapısı: Emevi ve Abbasi halifelikleri, merkezi bir yönetim yapısına sahipti. Halife, hem dini hem de siyasi liderdi. İslam devleti, vilayetlere ayrılmıştı ve bu vilayetler valiler tarafından yönetiliyordu. Yönetim, şeriat yasalarına dayanıyordu ve kadılar (İslam hukukçuları) önemli bir rol oynuyordu.
• Ordu Yapısı: İslam devletlerinde ordu, hem düzenli askerlerden hem de gönüllülerden oluşuyordu. Emeviler döneminde, Arap askerleri ordunun çekirdeğini oluştururken, Abbasiler döneminde ise farklı etnik gruplardan askerler orduya katıldı. Ayrıca, İslam orduları, okçular, süvariler ve piyadelerden oluşan karmaşık bir yapıya sahipti.

Moğol İmparatorluğu

• Yönetim Yapısı: Moğol İmparatorluğu, Cengiz Han tarafından kurulan merkezi bir devlet yapısına sahipti. İmparator, mutlak bir otoriteye sahipti, ancak fethedilen bölgeler, yerel yöneticiler (hakanlar ve beyler) tarafından idare edilirdi. Moğollar, fethedilen halkların dinlerine ve geleneklerine saygı göstererek geniş bir imparatorluk kurdular.
• Ordu Yapısı: Moğol ordusu, hafif ve hızlı hareket edebilen süvari birlikleriyle ünlüydü. Moğollar, okçuluk ve at binme konusunda üstün yeteneklere sahipti. Ayrıca, ordu disiplini ve strateji, Moğol askeri gücünün temel unsurlarındandı. Cengiz Han, askeri başarısını birleştirilmiş bir ordu ve etkili bir komuta yapısı sayesinde kazandı.

Çin’deki Tang Hanedanı

• Yönetim Yapısı: Tang Hanedanı, Çin’de merkezi bir yönetim yapısı kurdu. İmparator, devletin mutlak lideriydi, ancak devlet işleri, bakanlar ve valiler tarafından yürütülüyordu. Tang dönemi, sivil bürokrasi ve sınav sisteminin geliştiği bir dönemdi.
• Ordu Yapısı: Tang ordusu, düzenli birliklerden ve sınır savunma güçlerinden oluşuyordu. Ordu, imparatorluğun geniş sınırlarını korumak için önemli bir rol oynadı. Ayrıca, Tang dönemi boyunca, Çin ordusu, gelişmiş silah teknolojisi ve disiplinli askerleriyle tanındı.

Orta Çağ’daki başlıca devletler, farklı yönetim ve ordu yapıları geliştirmiştir. Bu yapılar, devletlerin büyümesinde, sınırlarını korumasında ve kültürel etkilerini yaymasında belirleyici olmuştur. Merkezi yönetim ve güçlü ordular, Orta Çağ’ın karmaşık ve dinamik dünyasında devletlerin ayakta kalmasını sağlamıştır.