Örtülü Anlam 5. Sınıf Türkçe
Örtülü Anlam Nedir?
Örtülü anlam, bir cümlede doğrudan söylenmeyen ancak cümlenin anlamından çıkarılabilen ifadelerdir. Yani, aslında cümlede belirtilmemiş bir mesaj vardır, ama biz onu cümlenin genel anlamından anlarız.
Özellikleri:
✔ Açıkça yazılmaz, ancak cümleden çıkarılabilir.
✔ “Aslında, demek ki, belli ki” gibi ifadelerle anlaşılır.
✔ Dikkatli okuma ve yorumlama gerektirir.
Örtülü Anlam Örnekleri
Cümle | Örtülü Anlam (Çıkarılan Mesaj) |
---|---|
“Hava soğuk olduğu için montunu giydi.” | → Hava soğuktu. (Doğrudan söylenmemiş, ancak giyme sebebinden anlaşılıyor.) |
“Sınavı kazanınca çok sevindi.” | → Sınavı kazandı. (Mutluluğun nedeni sınav başarısıdır.) |
“Yemekten sonra dişlerini fırçaladı.” | → Yemek yedi. (Diş fırçalama eylemi yemek yediğini gösterir.) |
“Koşu yarışında birinci olduğu için ödül aldı.” | → Koşu yarışına katıldı. (Ödül alması, yarışta yer aldığını gösterir.) |
Örtülü Anlam ile Doğrudan Anlam Farkı
- Doğrudan Anlam: Mesaj net bir şekilde verilir.
➠ “Bugün hava yağmurlu.” (Açıkça belirtilmiş.) - Örtülü Anlam: Mesaj dolaylı olarak anlaşılır.
➠ “Şemsiyesini alıp çıktı.” (→ Hava yağmurlu olabilir.)
Örtülü Anlamı Bulma Yöntemleri
✔ “Demek ki…” diyerek cümleyi tamamlamak.
✔ Sebep-sonuç ilişkisi kurmak.
✔ Cümlenin mantığını sorgulamak.
Çözümlü Örnek Test Soruları
1. “Efe, ödevlerini bitirdikten sonra dışarı çıktı.”
Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi örtülü olarak anlatılmıştır?
A) Efe’nin ödevleri vardı.
B) Efe dışarı çıkmayı seviyor.
C) Efe ödevlerini zamanında yapmıştır.
D) Efe’nin ödevleri kolaydı.
Çözüm: Cümleden, Efe’nin ödevlerinin olduğu ve onları bitirdiği anlaşılıyor.
Cevap: A
2. “Burcu, hasta olduğu için okula gelmedi.”
Bu cümlede örtülü olarak verilen bilgi nedir?
A) Burcu’nun doktora gittiği
B) Burcu’nun hastalandığı
C) Okulun kapalı olduğu
D) Burcu’nun okulu sevmediği
Çözüm: “Hasta olduğu için” ifadesinden Burcu’nun hastalandığı anlaşılır.
Cevap: B
3. “Yemekten sonra ellerini yıkadı.”
Bu cümleden çıkarılabilecek en doğru örtülü anlam nedir?
A) Yemek yedi.
B) Elleri kirliydi.
C) Sabun kullandı.
D) Yemek lezzetliydi.
Çözüm: Ellerini yıkama eylemi, yemek yediğini gösterir.
Cevap: A
4. “Sınavdan yüksek not alınca babası ona hediye aldı.”
Bu cümlede aşağıdakilerden hangisi örtülü olarak belirtilmiştir?
A) Babasının hediye almayı sevdiği
B) Sınavın zor olduğu
C) Sınavdan yüksek not aldığı
D) Hediyenin pahalı olduğu
Çözüm: “Sınavdan yüksek not alınca” ifadesi, zaten cümlede var. Ancak “hediye alınması” başarıyı gösterir.
Cevap: C
5. “Yağmur yağdığı için piknik iptal oldu.”
Bu cümlede örtülü olarak ne anlatılmaktadır?
A) Piknik yapılacaktı.
B) Herkes yağmuru seviyor.
C) Piknik alanı uzaktı.
D) Yağmur çok şiddetliydi.
Çözüm: Pikniğin iptal olması, önceden planlandığını gösterir.
Cevap: A