Sıfatlar (Ön Adlar) 5. Sınıf Türkçe
Sıfat (Ön Ad) Nedir?
İsimlerin önüne gelerek onların renk, şekil, durum, sayı, yer gibi özelliklerini belirten veya niteleyen sözcüklerdir.
Önemli Kural: Sıfattan sonra mutlaka bir isim gelmelidir!
Örnekler:
- Yeşil ağaç → (Nasıl ağaç? Yeşil)
- Üç kalem → (Kaç kalem? Üç)
- Şu ev → (Hangi ev? Şu)
Sıfat Türleri
1. Niteleme Sıfatları
İsimlere nasıl? sorusu sorularak bulunur.
- Renk: Mavi gökyüzü
- Şekil: Yuvarlak masa
- Durum: Yorgun öğrenci
Özel Kullanım:
- Pekiştirme Sıfatları: Masmavi, Sapsarı
- Derecelendirme: Daha güzel, En hızlı
2. Belirtme Sıfatları (4 Alt Tür)
a) İşaret Sıfatları
Hangi? sorusuyla bulunur.
-
Bu okul, Şu bahçe, O araba
-
Özel Durum: “Diğer, öteki, beriki” de işaret sıfatıdır.
b) Belgisiz Sıfatlar
Tam olmayan ifadeler kullanır.
-
Bazı insanlar, Birkaç kitap, Her gün
c) Soru Sıfatları
Soru yönelterek ismi belirtir.
-
Hangi film?, Kaçıncı kat?, Nasıl bir kitap?
d) Sayı Sıfatları (4 Çeşit)
Tür | Örnek | Soru |
---|---|---|
Asıl Sayı | Beş elma | Kaç? |
Sıra Sayı | İkinci kat | Kaçıncı? |
Üleştirme | İkişer portakal | Kaçar? |
Kesir Sayı | Yarım ekmek | Ne kadar? |
3. Unvan Sıfatları
Kişilerin meslek, rütbe, lakaplarını belirtir. İsimden önce veya sonra gelebilir.
- Önce: Dr. Ahmet, Prof. Leyla
- Sonra: Ahmet Bey, Ayşe Hanım
Önemli: Unvan sıfatları büyük harfle başlar!
Ekstra Kurallar & İpuçları
✔ Sıfat-Fiil Ayrımı
“-an/-en, -ası/-esi” eklerini alan fiiller sıfat görevinde kullanılabilir:
- Koşan çocuk (Sıfat)
- Görülesi manzara (Sıfat)
✔ Zincirleme Sıfat Kullanımı
Bir ismi birden fazla sıfat niteleyebilir:
-
Üç küçük yeşil elma → (Sayı → Boyut → Renk)
✔ Sıfatlar İsimleşebilir
- Gençler geleceğimizdir. (“Genç insanlar” anlamında)
- İyiler kazanacak.
❌ Sık Yapılan Hatalar
- Yanlış: “Bisikleti iyi sürdü.” → (İyi burada zarf, sıfat değil!)
- Doğru: “İyi bir sürücü.” (Sıfat)
Çözümlü Test Soruları
Soru 1: Aşağıdakilerden hangisi niteleme sıfatı değildir?
A) Kırık cam
B) Bazı öğrenciler
C) Hızlı tren
D) Sıcak çay
Çözüm: Bazı belgisiz sıfattır. Cevap: B
Soru 2: “Onar sayfa dağıttı.” cümlesindeki sıfatın türü nedir?
A) Asıl sayı
B) Sıra sayı
C) Üleştirme
D) Belgisiz
Çözüm: “-ar/-er” eki üleştirme sıfatıdır. Cevap: C
Soru 3: Aşağıdaki cümlelerin hangisinde unvan sıfatı kullanılmıştır?
A) Kırmızı balon patladı.
B) Doktor Ayşe geldi.
C) Yorgun gözlerle baktı.
D) Hangi kitabı okuyorsun?
Çözüm: Doktor bir meslek unvanıdır. Cevap: B
Soru 4: “Şu ev bizimdir.” cümlesindeki sıfatın türü nedir?
A) Belgisiz
B) İşaret
C) Soru
D) Niteleme
Çözüm: Şu işaret sıfatıdır. Cevap: B
Soru 5: Aşağıdakilerden hangisi soru sıfatıdır?
A) Bir gün
B) Kaçıncı sınıfa gidiyorsun?
C) Yuvarlak masa
D) Diğer taraf
Çözüm: Kaçıncı soru sıfatıdır. Cevap: B
Soru 6: “Yarım ekmek aldım.” cümlesindeki sıfatın türü nedir?
A) Asıl sayı
B) Kesir sayı
C) Üleştirme
D) Belgisiz
Çözüm: Yarım kesir bildirir. Cevap: B
Özet Tablo: Sıfat Türleri
Tür | Soru | Örnek |
---|---|---|
Niteleme | Nasıl? | Güzel ev |
İşaret | Hangi? | Bu araba |
Belgisiz | – | Bazı kitaplar |
Soru | Soru içerir | Kaç öğrenci? |
Sayı | Kaç?/Kaçıncı? | Üçüncü kat |
Unvan | – | Avukat Mehmet Bey |