🔍 Şiir Nedir?

Şiir, insanların duygu, düşünce, hayal ve izlenimlerini etkileyici, ahenkli ve ölçülü bir şekilde dizeler (satırlar) hâlinde anlatmasına denir. Düz yazıya göre daha kısa cümlelerle, daha yoğun bir anlatım kullanılır. Şiirler, insanın kalbine ve ruhuna hitap eder.

🔍 Şiir Türleri

1. Lirik Şiir

• Duygusal ve coşkulu şiirlerdir.
• Örnek:
  “Gün olur sürüyüp beni derbeder,
  Bu ses rüzgarlara karışır gider.”

2. Didaktik Şiir

• Öğretici ve ahlaki ders veren şiirlerdir.
• Örnek:
  “Bilmem ki yazsam mı, sussam mı?”

3. Epik Şiir

• Kahramanlık, savaş konularını işler.
• Örnek:
  “Dur yolcu! Bilmeden gelip bastığın,
  Bu toprak bir devrin battığı yerdir.”

---

🌟 Şiirin Temel Özellikleri

✅ Duygular ve hayaller ön plandadır.
✅ Dizeler (mısralar) hâlinde yazılır.
✅ Kimi zaman kafiye (uyak) ve redif kullanılarak ahenk sağlanır.
✅ Şiir, dörtlükler veya beyitler (ikili satırlar) şeklinde düzenlenebilir.
✅ Şairin amacı okuyucunun kalbine dokunmak, düşündürmek ya da duygulandırmaktır.

---

📝 Şiirin Yapı Taşları

🟠 Mısra:

Şiirin her bir satırına denir.
📌 Örnek:

Güneş doğdu yavaşça

🟠 Dörtlük:

Dört mısralık (satırlık) bölümdür.
📌 Örnek:

Uçtu bir kuş gökyüzüne
Açtı kanadını özgürce
Daldı bulutların içine
Süzüldü maviliğe

🟠 Kafiye (Uyak):

Mısraların sonunda ses benzerliğiyle yapılan uyum.
📌 Örnek:

Elimi uzattım suya (a)
Konuştu benimle kuşlar (b)
Dalgalar fısıldadı rüya (a)
Daldım düşlere yavaşça (a)

🟠 Redif:

Aynı görevde olan ve aynı anlamı taşıyan ek ya da sözcüklerin tekrarı.
📌 Örnek:

Giderken arkasına bile bakmadan gitti
Soğuk sokaklarda sessizce yürüyüp gitti
“gitti” kelimesi hem yazılışı hem anlamı aynı → redif.

---

💡 Şiirde Sık Kullanılan Sanatlar

---

📘 Şiire Tam Bir Örnek

Baharda Uyanış
Doğa gülümsedi sabaha
Tomurcuklar açtı bir anda
Kuşlar şarkı söyledi dallarda
Bahar geldi sevgiyle doğaya

🔹 4 mısralık dörtlük
🔹 “-a” sesleriyle sağlanan kafiye
🔹 Duygu, hayal ve ahenk barındıran şiirsel anlatım

---

🧠 Akılda Kalıcı Bilgi Kutusu

• 🧠 Şiirin satırına mısra denir.
• 🧠 Dört satırlık bölüme dörtlük denir.
• 🧠 Ses benzerliği varsa kafiye vardır.
• 🧠 Duygu + ahenk + hayal = şiir
• 🧠 Şiir düzyazı değildir, dizelerle yazılır.

---

✅ Çözümlü Örnek Test Soruları

---

1. Şiirin satırlarına ne ad verilir?
A) Dörtlük
B) Paragraf
C) Mısra
D) Bent
Cevap: C
Çözüm: Şiirin her satırına mısra denir.

---

2. Aşağıdakilerden hangisi şiirin özelliklerinden biri değildir?
A) Dizeler hâlinde yazılır
B) Bilgi vermek amaçlanır
C) Ahenk ve uyum bulunur
D) Duygular ön plandadır
Cevap: B
Çözüm: Şiir bilgi vermek için değil, duygu ve hayal anlatmak için yazılır.

---

3.

Kalbim kuş gibi çırpınıyor
Bu cümlede kullanılan sanat aşağıdakilerden hangisidir?
A) Kişileştirme
B) Benzetme
C) Abartma
D) Karşılaştırma
Cevap: B
Çözüm: “Kuş gibi” ifadesiyle benzetme yapılmıştır.

---

4. Aşağıdaki şiir parçalarından hangisinde kişileştirme vardır?
A) Güneş doğdu yavaşça
B) Rüzgar bana öykü anlattı
C) Kırlarda çiçekler açtı
D) Uçtu kuşlar gökyüzüne
Cevap: B
Çözüm: Rüzgarın öykü anlatması insan özelliğidir, kişileştirmedir.

---

5.

Gözleri yıldız gibi parlardı
Bu dizede hangi sanat yapılmıştır?
A) Abartma
B) Kişileştirme
C) Benzetme
D) Deyim
Cevap: C
Çözüm: “Yıldız gibi” ifadesiyle gözler parlaklığa benzetilmiş.

---

6.

Çiçek açtı gülümseyerek
Güneş doğdu tebessüm ederek
Bu dörtlükte hangi ortak özellik vardır?
A) Kafiye ve redif
B) Bilgilendirme
C) Soru cümlesi
D) Betimleme ve atasözü
Cevap: A
Çözüm: “erek” eki hem yazılışı hem anlamı aynı olduğu için rediftir, öncesindeki “yerek” ve “erek” ise kafiyedir.