Terim Anlam 5. Sınıf Türkçe

5. Sınıf 5. Sınıf Türkçe Konu Anlatımı Konu Anlatımı

27.04.2025

Terim, bir bilim, sanat, meslek veya özel bir alana ait kavramları karşılayan kelimelerdir. Bu kelimeler, o alanda özel ve net bir anlam taşır.

Özellikleri:
✔ Sadece ilgili olduğu alanda kullanılır.
✔ Genellikle mecaz anlam içermez, gerçek anlamıyla kullanılır.
✔ Evrenseldir, birçok dilde benzer şekilde ifade edilir.

2. Terim Örnekleri (Farklı Alanlardan)

Alan	Terim	Açıklama
Matematik	Üçgen, Kare, Çarpma	Geometrik şekiller ve işlemler.
Müzik	Nota, Porte, Majör	Müzik yazımı ve teorisi.
Tiyatro	Sahne, Perde, Replik	Oyunculuk ve sahne terimleri.
Coğrafya	Meridyen, İklim, Delta	Yeryüzü şekilleri ve iklim bilimi.
Fen Bilimleri	Hücre, Molekül, Kuvvet	Canlılar ve fiziksel olaylar.

Terim Anlam ile Gerçek ve Mecaz Anlam Farkı

Gerçek Anlam: Kelimenin temel, sözlükteki ilk anlamıdır.
➠ “Ağız” (Yüzdeki organ)
Mecaz Anlam: Kelimenin gerçek anlamından uzaklaşarak kazandığı yeni anlam.
➠ “Ağız yapmak” (Küçümseme ifadesi)
Terim Anlam: Sadece belli bir alanda kullanılan özel anlam.
➠ “Ağız” (Dil biliminde bir lehçenin alt birimi)

Terimlerin Cümle İçinde Kullanımı

Matematik: “Dikdörtgenin çevresini hesaplarken kenar uzunluklarını toplarız.”
Müzik: “Bu şarkı minör bir tonda bestelenmiş.”
Tiyatro: “Oyuncu, repliklerini çok güzel ezberlemiş.”
Fen Bilimleri: “Bitki hücrelerinde kloroplast bulunur.”

Çözümlü Örnek Test Soruları

1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde “perde” kelimesi terim anlamıyla kullanılmıştır?
A) Perdeyi açınca güneş gözlerimi aldı.
B) Tiyatro oyunu üç perdeden oluşuyor.
C) Perdeyi yıkamak için söktüm.
D) Perdeler rüzgârla hafifçe dalgalanıyordu.

Çözüm: B seçeneğinde “perde”, tiyatro alanında oyunun bölümlerini ifade eden bir terimdir.
Cevap: B

2. “Köşe” kelimesi hangi cümlede terim anlamı taşımaz?
A) Geometri sınavında köşegen ve köşe problemleri çözdük.
B) Odanın köşesine bir kitaplık yerleştirdik.
C) Üçgenin üç köşesi vardır.
D) Futbolda korner atışı için top köşeye konuldu.

Çözüm: B seçeneğinde “köşe” günlük dilde kullanılmıştır, terim anlamı yoktur.
Cevap: B

3. Aşağıdaki kelimelerden hangisi bir müzik terimidir?
A) Dizek
B) Hücre
C) Açı
D) Köprü

Çözüm: “Dizek” (porte), müzikte notaların yazıldığı çizgilerdir. Diğerleri farklı alanlara aittir.
Cevap: A

4. “Dil” kelimesi hangi cümlede dil bilimi terimi olarak kullanılmıştır?
A) Dilimde bir yara çıktı.
B) Türk dili, Ural-Altay dil ailesine mensuptur.
C) Dilini tutmayı öğrenmelisin.
D) Dil ucuna bir şeker aldı.

Çözüm: B seçeneğinde “dil”, bir iletişim sistemi olarak dil biliminde kullanılan terimdir.
Cevap: B

5. “Yaprak” kelimesi aşağıdaki cümlelerin hangisinde terim anlamıyla kullanılmamıştır?
A) Bu ağacın yaprakları sonbaharda dökülür.
B) Kitabın yapraklarını yırtmamaya dikkat et.
C) Yaprak testlerini çözmeyi unutma!
D) Defterin yaprağına resim yaptı.

Çözüm: A seçeneğinde “yaprak”, bitkinin bir parçası olarak kullanılmıştır (gerçek anlam). C seçeneğinde ise “yaprak test” eğitim terimidir.
Cevap: A