📌 Varlıkların Oluşlarına Göre İsim Çeşitleri

İsimler, varlıkların nasıl oluştuklarına göre ikiye ayrılır:

1. Somut İsimler

Tanım: Beş duyu organımızla (görme, işitme, dokunma, tatma, koklama) algılayabildiğimiz varlıkların isimleridir.

Özellikleri:

• Fiziksel olarak vardır.
• Ölçülebilir, tartılabilir veya sayılabilir.
• Gerçek dünyada karşılığı vardır.

Somut İsim Örnekleri (Açıklamalı)

Kategori	Örnekler	Açıklama
Görülebilir	güneş, bulut, kitap	Gözle görülebilen varlıklar
Dokunulabilir	su, taş, kumaş	Elle tutulabilen nesneler
İşitilebilir	müzik, gürültü, ses	Kulakla duyulabilenler
Koklanabilir	çiçek, parfüm, duman	Burunla algılananlar
Tadılabilir	limon, şeker, tuz	Dil ile hissedilenler

Örnek Cümleler:

• “Masanın üzerindeki suyu içti.” (dokunma + tatma)
• “Gök gürültüsünü duyunca korktu.” (işitme)
• “Güllerin kokusu bütün bahçeyi sardı.” (koku)

2. Soyut İsimler

Tanım: Beş duyuyla algılanamayan, sadece zihinde var olan kavramların isimleridir.

Özellikleri:

• Fiziksel olarak yoktur.
• Duygu, düşünce veya durum bildirir.
• Ölçülemez veya tartılamaz.

Soyut İsim Örnekleri (Açıklamalı)

Kategori	Örnekler	Açıklama
Duygular	sevgi, korku, özlem	İçsel hisler
Kavramlar	özgürlük, başarı, dostluk	Zihinsel algılar
Durumlar	gençlik, yalnızlık, mutluluk	Haller ve şartlar
Değerler	dürüstlük, adalet, saygı	Toplumsal normlar

Örnek Cümleler:

• “Sevgi, insanları birbirine bağlar.” (duygu)
• “Özgürlük her insanın hakkıdır.” (kavram)
• “Yalnızlık bazen iyi gelir.” (durum)

📌 Somut-Soyut İsim Karşılaştırması

Özellik	Somut İsim	Soyut İsim
Algı	Beş duyuyla algılanır	Zihinde hissedilir
Varlık	Fiziksel olarak vardır	Fikir veya kavramdır
Örnek	“elma“, “ses“	“mutluluk“, “rüya“

PRATİK AYIRT ETME YÖNTEMİ:
➔ Soru: Bu varlığı görebilir miyim/dokunabilir miyim?

• “kitap” → Evet (somut)
• “neşe” → Hayır (soyut)

📌 Özel Durumlar ve Uyarılar

✔ Bazı kelimeler hem somut hem soyut olabilir:

• “ışık” → Somut (güneş ışığı) / Soyut (bilimin ışığı)
• “düş” → Somut (saç tokası) / Soyut (rüya)

✔ Soyut isimler somutlaştırılabilir:

• “Sevgi bir kuş gibi kanat çırptı.” (kişileştirme)

❌ Yaygın Hata:

• “Hava soyuttur” demek yanlıştır. Hava (atmosfer) somuttur, ancak “hava durumu” soyut bir kavramdır.

📌 Çözümlü Test Soruları

SORU 1:

Aşağıdakilerden hangisi somut bir isimdir?

A) korku
B) rüzgar
C) mutluluk
D) özgürlük

✅ Çözüm:

• A, C, D soyuttur.
• B “rüzgar” hissedilebilir (somut).
  Cevap: B

SORU 2:

“Sanatçının yaratıcılığı, eserlerine yansıyor.” cümlesindeki soyut isim hangisidir?

A) sanatçı
B) yaratıcılık
C) eser
D) yansıma

✅ Çözüm:

• “yaratıcılık” zihinsel bir kavramdır (soyut).
  Cevap: B

SORU 3:

Hangisi diğerlerinden farklıdır?

A) bulut
B) şimşek
C) sevgi
D) kar

✅ Çözüm:

• A, B, D doğa olayları (somut).
• C “sevgi” soyuttur.
  Cevap: C

SORU 4:

Aşağıdaki eşleştirmelerden hangisi yanlıştır?

A) hüzün – soyut
B) gökkuşağı – somut
C) düşünce – somut
D) yağmur – somut

✅ Çözüm:

• “düşünce” soyuttur. Eşleştirme yanlış.
  Cevap: C

SORU 5:

“Şairin hayal gücü, şiirlerindeki derinliği ortaya çıkarıyor.” cümlesinde kaç soyut isim vardır?

A) 1
B) 2
C) 3
D) 4

✅ Çözüm:

• “hayal gücü“, “derinlik” soyuttur → 2 tane.
  Cevap: B