“Yaşayan Demokrasimiz” başlığı altında işlenen konular, öğrencilerin demokrasi ve cumhuriyet kavramlarını derinlemesine anlamalarına ve etkin vatandaş olmanın önemini kavramalarına yardımcı olacak şekilde düzenlenmiştir. Bu bölümde, demokrasi ve cumhuriyetin temel nitelikleri, etkin bir vatandaşın özellikleri ve toplum düzenine katkıları, temel haklar ve sorumluluklar gibi hayati konular ele alınır. Ayrıca, ihtiyaç durumunda veya sorunlarla karşılaşıldığında başvurulabilecek kurumlar hakkında bilgi edinmek, öğrencilerin toplumsal sorunlara çözüm bulmada aktif rol oynamalarını sağlar. Bu kazanımlar, öğrencilerin demokrasi bilincini geliştirmelerine ve toplum içinde sorumlu bireyler olarak hareket etmelerine katkıda bulunur.

5. Sınıf Yaşayan Demokrasimiz Konuları

• Demokrasi ve Cumhuriyet Kavramının Temel Nitelikleri
• Etkin Vatandaşın Özellikleri ve Önemi
• Temel Haklar, Sorumluluklar ve Önemi
• İhtiyaç Durumunda veya Sorunların Çözümünde Başvurulabilecek Kurumlar

5. Sınıf Yaşayan Demokrasimiz Kazanımları

• SB.5.4.1. Demokrasi ve cumhuriyet kavramları arasındaki ilişkiyi çözümleyebilme
• SB.5.4.2. Toplum düzenine etkisi bakımından etkin vatandaş olmanın önemine yönelik çıkarımda bulunabilme
• SB.5.4.3. Temel insan hak ve sorumluluklarının önemini sorgulayabilme
• SB.5.4.4. Bir ihtiyaç hâlinde veya sorun karşısında başvuru yapılabilecek kurumlar hakkında bilgi toplayabilme

Demokrasi, halkın yönetime doğrudan veya dolaylı olarak katılımını sağlayan bir yönetim biçimidir. Türkiye Cumhuriyeti, demokratik bir sistem üzerine kurulmuş olup, vatandaşlarına geniş haklar ve sorumluluklar sunar. "Yaşayan Demokrasimiz" başlığı altında ele alınan konular, 5. sınıf öğrencilerinin demokrasi ve cumhuriyet kavramlarını anlamalarına, etkin bir vatandaş olmanın önemini kavramalarına ve temel hak ve sorumluluklarını öğrenmelerine yardımcı olmayı hedefler.

Demokrasi ve Cumhuriyet Kavramının Temel Nitelikleri

Demokrasi ve cumhuriyet kavramları, birbiriyle yakından ilişkilidir. Demokrasi, halkın yönetime katıldığı bir sistemdir; cumhuriyet ise devlet başkanının seçimle iş başına geldiği bir yönetim şeklidir. Türkiye, hem demokratik hem de cumhuriyetçi bir sistemle yönetilen bir ülkedir. Bu sistemde, vatandaşlar seçimler aracılığıyla temsilcilerini seçer, kanunların yapımına dolaylı olarak katılır ve ülkenin yönetiminde söz sahibi olurlar.

Etkin Vatandaşın Özellikleri ve Önemi

Etkin vatandaşlar, toplumun düzenine katkı sağlayan, haklarını ve sorumluluklarını bilen bireylerdir. Etkin bir vatandaş, oy kullanma, toplumsal sorunlara duyarlılık gösterme, sivil toplum faaliyetlerine katılma gibi çeşitli yollarla demokrasinin işlerliğini sağlar. Toplum düzenine etkisi bakımından, etkin vatandaşlar demokrasinin güçlenmesine ve toplumun refahına katkıda bulunur. Etkin bir vatandaş olmak, sadece haklarını bilmekle kalmaz, aynı zamanda başkalarının haklarına saygı gösterme bilincini de geliştirir.

Temel Haklar, Sorumluluklar ve Önemi

Demokratik bir toplumda bireylerin sahip olduğu temel haklar, yaşam hakkı, eğitim hakkı, ifade özgürlüğü gibi önemli unsurları içerir. Bu haklar, bireylerin özgürce yaşamalarını ve kendilerini geliştirmelerini sağlar. Ancak bu haklarla birlikte gelen sorumluluklar da vardır. Örneğin, eğitim hakkı aynı zamanda eğitim almak için çaba göstermeyi, ifade özgürlüğü ise başkalarının haklarına saygı duymayı gerektirir. Temel hak ve sorumlulukların dengeli bir şekilde kullanılması, toplumun huzur ve refahı için gereklidir.

İhtiyaç Durumunda veya Sorunların Çözümünde Başvurulabilecek Kurumlar

Bir sorunla karşılaşıldığında veya bir ihtiyaç doğduğunda, bireylerin başvurabileceği çeşitli kurumlar bulunmaktadır. Belediyeler, kaymakamlıklar, polis ve jandarma gibi yerel yönetim ve güvenlik birimleri, vatandaşların başvurabilecekleri ilk kurumlardır. Ayrıca, sağlık hizmetleri, eğitim kurumları ve sivil toplum kuruluşları da toplumsal sorunların çözümünde önemli rol oynar. Bu kurumlar, vatandaşların sorunlarını çözmek ve ihtiyaçlarını karşılamak için çalışır.

Demokrasi Nedir?

Demokrasi, halkın kendi kendini yönettiği bir yönetim şeklidir. Yani ülkemizi yöneten kişileri bizler, yani halk seçer. Demokrasinin temel ilkesi, herkesin eşit haklara sahip olması ve özgürce yaşamasını sağlamaktır.

Türkiye'de Demokrasi

Ülkemiz, demokratik bir yapıya sahiptir. Bu demek oluyor ki, belirli aralıklarla yapılan seçimlerle milletvekillerimizi ve Cumhurbaşkanımızı seçeriz. Seçilen temsilcilerimiz de bizim adımıza ülkeyi yönetirler.

Demokrasinin Önemli Özellikleri

• Seçme ve Seçilme Hakkı: Her vatandaşın belirli bir yaşa geldiğinde oy kullanma ve aday olma hakkı vardır.
• Çok Partili Sistem: Farklı siyasi görüşlere sahip partiler bulunur ve halk bu partiler arasından seçim yapar.
• Hukukun Üstünlüğü: Herkes kanunlara eşittir ve kimse kanunların üzerinde değildir.
• Basın Özgürlüğü: Herkes düşüncelerini özgürce ifade edebilir ve basın da bu düşünceleri yayabilir.
• Toplantı ve Gösteri Yürüyüşü Özgürlüğü: Vatandaşlar, düşüncelerini ifade etmek için toplanabilir ve gösteri düzenleyebilir.

"Yaşayan Demokrasimiz" konusu, 5. sınıf öğrencilerinin demokrasi ve cumhuriyet kavramlarını, etkin vatandaş olmanın önemini ve temel hak ve sorumluluklarını anlamalarını sağlamayı hedefler. Bu kazanımlar, öğrencilerin toplumda bilinçli ve sorumlu bireyler olarak yetişmelerine katkıda bulunur. Bu bilgiler, öğrencilerin gelecekte toplumsal hayata aktif katılımını teşvik eder ve demokrasinin sürdürülebilirliğine katkıda bulunur.