Zaman ölçme problemleri, öğrencilerin günlük yaşamla bağlantı kurarak matematiksel düşünme becerilerini geliştirmelerine yardımcı olur. Bu tür problemler, zamanı doğru bir şekilde ölçme, dönüştürme ve hesaplama becerilerini kazandırır. Saat, dakika, saniye gibi zaman ölçü birimlerinin birbirine dönüştürülmesi, yıl, ay, hafta ve gün gibi büyük zaman dilimlerinin hesaplanması, öğrencilerin problem çözme yeteneklerini güçlendirir.

Önceki Konu: Zaman Ölçü Birimleri Arasındaki İlişki
Sonraki Konu: Veri Toplama ve Değerlendirme

Zaman Ölçme Problemleri Konu Anlatımı

Problem çözümünde aşağıdaki aşamalara dikkat edilmelidir:

1. Problemi anlayalım: Problem iyi okunmalı ve problemdeki verilenler – istenenler yazılmalıdır.
2. Plan yapalım: Problem çözümünde gerekli olan işlemler baştan sona doğru belirlenmelidir.
3. Planı uygulayalım: Belirlenen işlemler sırasına göre yapılmalıdır. Dönüşümlere dikkat edilmelidir.
4. Kontrol edelim: Yapılan işlemler sondan başa doğru tersine yapılmalıdır.

Örnek: Saat 20.30’da başlayan bir filmde her yarım saatte bir 5 dakikalık reklam oynatılmıştır. Film boyunca 3 reklam oynatıldığına göre bu filmin, en fazla saat kaçta bittiğini bulalım.

Çözüm:

• Problemi Anlayalım:
  Verilenler: Film 20.30’da başladı.
  Reklam süresi = 5 dakika, toplam 3 reklam oynatılmış.
  İstenenler: Film en fazla saat kaçta bitmiştir?
• Planı Yapalım:
  3 reklam süresini ve toplam parça sayısını bulalım. 3’ü 5 ile çarpalım. 3 reklam olursa en fazla 4 parça olur. Yarım saati 4 ile çarpalım. Bulduğumuz sonuçları toplayalım. Toplam süreyi 20.30’a ekleyelim.
• Planı Uygulayalım:
  1 reklam = 5 dakika ise 3 reklam = 3 x 5 = 15 dakika
  Filmin her yarım saatini modelleyelim:
  1. yarım saat → 1. reklam → 2. yarım saat → 2. reklam → 3. yarım saat → 3. reklam → 4. parça
  Böylece 4 yarım saat = 2 saat bulunur.
  Toplam = 2 saat 15 dakika olup 20.30’a ekleyelim.
  20:30 + 2:15 = 22:45’te film biter.

Not:Zaman birimleri arasında çıkarma işlemi yapılırken; saati dakikaya, dakikayı da saniyeye çevirerek yapmalıyız.

Örnek: 

• Ali: 06 Eylül 2017
• Mustafa: 08 Mart 2016
• Tevfik: 05 Nisan 2018

Yukarıda bazı çocukların doğum tarihleri verilmiştir. Buna göre bu çocukların yaşlarının farkını bulalım.
a) Ali ile Mustafa
b) Mustafa ile Tevfik

Çözüm:

a) Ali ile Mustafa

• Büyük tarih: 06 Eylül 2017
• Küçük tarih: 08 Mart 2016

Tarihleri çıkarırken önce yıl, sonra ay ve en sonda gün yazılır. Çıkarılacak gün yeterli değilse aydan 1 ay (30 gün) alınarak güne eklenir. Aynı şekilde çıkarılacak ay yeterli değilse yıldan 1 yıl (12 ay) alınarak aya eklenir.

• Mustafa 1 yıl 5 ay 28 gün Ali’den büyüktür.

b) Mustafa ile Tevfik

• Mustafa: 08 Mart 2016 → Küçük tarih → 08.03.2016
• Tevfik: 05 Nisan 2018 → Büyük tarih → 05.04.2018

• Mustafa 2 yıl 27 gün Tevfik’ten büyüktür.

Örnek: Her gün 25 dakika kitap okuyan Pelin, bir haftada kaç saat kaç dakika kitap okur?

• 25 dakika x 7 gün = 175 dakika
• 175 dakika = 2 saat 55 dakika

Örnek: Süresi 95 dakika olan bir sinema filmi saat 18.30’da başladı. Filmin ortasında 15 dakika ara verildiğine göre film bittiğinde saat kaçı gösterir?

• 95 dakika + 15 dakika = 110 dakika
• 110 dakika = 1 saat 50 dakika
• Başlama saati 18.30 olduğundan, 18.30 + 1 saat 50 dakika = 20.20’de film biter.

Örnek: Ali Kaptan, 15 Ekim 2008’de denize açılmış, 15 Eylül 2010 tarihine kadar denizde kalmıştır. Buna göre Ali Kaptan denizde kaç ay kalmıştır?

• 2 yıl x 12 ay = 24 ay
• 24 ay – 1 ay = 23 ay denizde kalmıştır.

Örnek: Önder, bir ofiste işe başlayalı 44 hafta olmuştur. Bu süre içerisinde salgın hastalık nedeniyle 15 gün uzaktan çalışmıştır. Önder hafta sonları işe gitmediğine göre 44 haftada kaç gün ofise gitmiştir?

• 15 gün = 3 hafta (hafta sonları gitmediği için)
• 44 hafta – 3 hafta = 41 hafta
• 41 hafta x 5 gün = 205 gün ofise gitmiştir.

Zaman Ölçme Problemleri Etkinlikleri ve Çalışma Kağıdı

Soru: Aşağıdaki problemleri çözün.

1. Adil, akşam saat 22.20’de uyumuştur, sabah ise 07.10’da uyanmıştır. Buna göre Adil kaç saat kaç dakika uyumuştur?
   .
   .
   .
   
2. Alp ve arkadaşı, sabah saat 09.40’ta basket oynamaya başladılar ve 1200 saniye sonra oyunu bitirdiler. Oyun bittiğinde saat kaçı göstermektedir?
   .
   .
   .
3. Her gün 1 saat 15 dakika yoga yapan Banu, bir haftada kaç dakika yoga yapar?
   .
   .
   .
4. Okulumuzun depreme karşı güçlendirilmesi için yapılan çalışma 2 yıl, 4 ay, 3 hafta sürdü. Buna göre güçlendirme işlemi kaç gün sürmüştür?
   .
   .
   .
5. Aynı anda aynı yöne doğru hareket eden otomobillerden birinin saatteki hızı 75 km, diğerinin saatteki hızı 100 km’dir. 420 dakika sonra iki otomobil arasındaki mesafe kaç kilometre olur?
   .
   .
   .
6. Her 12 dakikada 3 uçağın kalktığı bir havaalanından 4 saatte toplam kaç uçak kalkar?
   .
   .
   .
7. Bir duraktan her 15 dakikada bir otobüs geçmektedir. Günün ilk otobüsü saat 06.05’te geçtiğine göre 10. otobüs saat kaçta geçer?
   .
   .
   .
8. Yeni evimize 17 Temmuz 2023’te taşındık. Buraya taşınmadan 2 yıl, 5 ay, 9 gün önce kardeşim Betül doğdu. Betül’ün doğum tarihi tam olarak nedir?
   .
   .
   .
9. Bir fabrikada 15 saniyede bir tane pet şişe üretilmektedir. Bu fabrikada saat 09.45’ten saat 10.15’e kadar kaç tane pet şişe üretilir?
   .
   .
   .
10. Bir deneme sınavı saat 09.50’de başladı ve saat 12.10’da bitti. Doğa, sınav süresinin 2/7’sini Türkçe, 4/7’sini matematik, kalanını ise hayat bilgisi sorularını çözmek için kullandı. Doğa, hayat bilgisi sorularını kaç dakikada çözmüştür?
    .
    .
    .

Zaman Ölçme Problemleri Video